Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, tọa lạc tại số 1 phố Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, là một công trình kiến trúc tiêu biểu mang phong cách Đông Dương, do các kiến trúc sư người Pháp Ernest Hébrard và Charles Batteur thiết kế. Công trình được khởi công xây dựng năm 1926 và hoàn thành vào năm 1932, ban đầu mang tên Bảo tàng Louis Finot, thuộc Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (École Française d’Extrême-Orient) .
Kiến trúc của Bảo tàng là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách kiến trúc cổ điển Pháp và các yếu tố kiến trúc truyền thống Á Đông. Điểm nhấn của công trình là khối sảnh hình bát giác vươn cao với ba tầng mái ngói, mỗi cạnh dài 11m. Giữa các tầng mái là hệ thống cửa lấy sáng và thông gió; các tầng mái đua ra, được nâng đỡ bằng hệ thống dầm đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống.
Sự pha trộn này tạo nên một phong cách châu Á thuần nhất, với các yếu tố kiến trúc Việt Nam, Nhật Bản, Thái Lan và Trung Quốc được kết hợp nhuần nhuyễn.
Tòa nhà mang cấu trúc đặc trưng của kiến trúc thuộc địa Pháp với mái ngói uốn cong, cửa sổ mái vòm cùng các họa tiết trang trí tinh xảo. (Ảnh: Ngân Hà)
Không gian bên trong bảo tàng được thiết kế khoa học với nhiều phòng trưng bày rộng rãi, ánh sáng tự nhiên kết hợp với hệ thống đèn chiếu nghệ thuật giúp tôn lên vẻ đẹp của từng hiện vật. Các dãy hành lang dài với cột lớn mang phong cách cổ điển, lối đi lát đá hoa cương tạo cảm giác trang trọng. Tòa nhà sử dụng vật liệu gạch đá, kết hợp mái ngói âm dương, khẳng định sự trường tồn và vẻ đẹp truyền thống của kiến trúc Việt.
Bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ hơn 200.000 hiện vật, tư liệu lịch sử văn hóa Việt Nam, trong đó có gần 110.000 tài liệu, hiện vật từ thời Tiền sử đến năm 1945, bao gồm nhiều di vật, cổ vật và 20 Bảo vật quốc gia , mà còn là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa Đông – Tây trong kiến trúc.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia không chỉ là không gian lưu giữ lịch sử mà còn là biểu tượng văn hóa của Hà Nội. Qua các cuộc triển lãm, trưng bày chuyên đề, bảo tàng đã góp phần quan trọng trong việc giáo dục lịch sử, khơi dậy lòng tự hào dân tộc. Công trình kiến trúc đặc biệt này không chỉ thu hút khách tham quan trong nước mà còn gây ấn tượng mạnh với bạn bè quốc tế nhờ sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa truyền thống Việt Nam và kiến trúc phương Tây.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Hà Nội là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa Đông – Tây, vừa bảo tồn nét đẹp truyền thống vừa tạo dựng không gian trưng bày hiện đại. Đây không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là nơi giáo dục lịch sử ý nghĩa, góp phần nâng cao nhận thức văn hóa cho cộng đồng.
