Triển lãm chuyên đề “Hành trình Huỳnh Phương Đông” đang diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội, giới thiệu 151 tác phẩm tiêu biểu của chiến sĩ – họa sĩ Huỳnh Phương Đông, nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam (30/4/1975 – 30/4/2025) và 100 năm ngày sinh của ông (22/4/1925 – 22/4/2025).
Những tác phẩm tại triển lãm tái hiện chân thực ký ức về hai cuộc kháng chiến vĩ đại, được vẽ bằng chất liệu và cảm xúc sống động từ chính chiến trường. Ký họa, tranh sơn dầu và những tác phẩm ghi lại trận đánh lịch sử như Lộc Ninh, cầu Chữ Y… đưa người xem trở về với một thời đạn bom, gian khó nhưng đầy khí phách.
Họa sĩ Huỳnh Phương Đông. (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam)
Triển lãm như một thước phim quay chậm, kết nối quá khứ và hiện tại, gợi nhắc thế hệ trẻ hôm nay về giá trị của hòa bình và tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Triển lãm giới thiệu 151 tác phẩm tiêu biểu, được chọn lọc từ kho tư liệu đồ sộ mà họa sĩ Huỳnh Phương Đông để lại sau hơn 70 năm lao động nghệ thuật. Từ những bức ký họa bằng chì, than đơn sơ đến các tác phẩm sơn dầu khổ lớn được ông sáng tác sau chiến tranh, triển lãm như một dòng chảy xuyên suốt đưa người xem lần lượt đi qua hai cuộc kháng chiến cứu nước và thời kỳ đất nước bước vào hòa bình, kiến thiết.
Các tác phẩm được họa sĩ thực hiện ngay trong điều kiện gian khổ của cuộc kháng chiến. (Ảnh: Ngân Hà)
Tranh ký họa chân dung các bà mẹ Việt Nam anh hùng của họa sĩ Huỳnh Phương Đông. (Ảnh: Ngân Hà)
Đặc biệt, nhiều tác phẩm khắc họa lại các trận đánh nổi bật như trận cầu Chữ Y, giải phóng Lộc Ninh… không chỉ tái hiện khung cảnh lịch sử mà còn thể hiện khí phách kiên cường, tinh thần anh dũng của những người lính năm xưa.
Trong suốt cuộc đời cầm cọ, chiến sĩ – họa sĩ Huỳnh Phương Đông luôn giữ trọn lời thề: “Vẽ để chiến đấu”. Giữa những năm tháng bom rơi đạn nổ, ông cầm bút chì, cây cọ như cầm súng – ghi lại hình ảnh đồng đội, cảnh chiến trường, hành quân, tiếp tế… Tất cả đều hiện lên đầy chân thực và xúc động.
Tại triển lãm, các mảng tranh được sắp xếp theo chủ đề, theo từng giai đoạn lịch sử để người xem dễ theo dõi. Không gian tầng 1 chủ yếu trưng bày tranh ký họa, tư liệu chiến trường. Sang đến tầng 2 là những tác phẩm sơn dầu quy mô lớn, như một sự tổng kết của ông về những năm tháng không thể nào quên. Bên cạnh đó, người xem được theo dõi thước phim tài liệu về cuộc đời họa sĩ tại khu vực trưng bày.
Những thước phim lịch sử hào hùng và quá trình sáng tác nghệ thuật của họa sĩ. (Ảnh: Ngân Hà)
Khu vực trưng bày các bức ảnh và quan điểm của họa sĩ với góc nhìn nghệ thuật trong từng lĩnh vực đời sống. (Ảnh: Ngân Hà)
Nhiều người xem xúc động trước những gương mặt chiến sĩ hiện lên bằng những đường nét khỏe khoắn, chắc bút; trước cảnh hành quân gian khổ mà rực rỡ tinh thần quyết thắng. Không chỉ là một họa sĩ, Huỳnh Phương Đông còn là một nhân chứng sống của thời đại. Những ký họa của ông trở thành tư liệu quý giá cho cả nghệ thuật và sử học. Dù chiến tranh đã lùi xa nửa thế kỷ, nhưng qua tranh của ông, những ký ức ấy chưa bao giờ nhạt phai.
