Lễ hội Đống Đa, hay còn gọi là hội gò Đống Đa, là một trong những lễ hội lớn nhất của Hà Nội, được tổ chức hàng năm để kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa, một trong những trang sử oai hùng của dân tộc Việt Nam. Lễ hội nhằm tưởng nhớ vị anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ cùng chiến công lẫy lừng của nghĩa quân Tây Sơn, đánh tan quân Thanh vào mùa xuân năm Kỷ Dậu (1789).
Lễ hội Đống Đa ra đời ngay sau chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa, trở thành một trong những lễ hội lâu đời và quan trọng nhất của Hà Nội. Theo sử liệu, vào ngày mùng 5 Tết Kỷ Dậu, Hoàng đế Quang Trung cùng đoàn quân Tây Sơn đã tiến vào Thăng Long, đánh bại hàng vạn quân Thanh, bảo vệ bờ cõi đất nước. Chiến thắng ấy không chỉ mang tính quân sự mà còn thể hiện ý chí đoàn kết và lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam.
Lễ hội Đống Đa diễn ra tại gò Đống Đa, phường Quang Trung, quận Đống Đa, Hà Nội. Các nghi lễ được tổ chức long trọng, bắt đầu bằng lễ dâng hương tưởng nhớ vua Quang Trung và các anh hùng liệt sĩ. Tiếp đó, đoàn rước hoành tráng khởi hành từ đình Khương Thượng, kéo dài đến gò Đống Đa, với những biểu ngữ, cờ hoa, kiệu rước trang nghiêm.
Hội gò Đống Đa tại Hà Nội. (Ảnh: Tạp chí Quản lý thị trường – Cơ quan ngôn luận của Tổng cục Quản lý thị trường)
Điểm nhấn của lễ hội là màn tái hiện chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa với các màn biểu diễn võ thuật, múa lân, múa rồng, thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc. Bên cạnh đó là các trò chơi dân gian như đấu vật, cờ tướng, chọi gà… thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
Lễ hội Đống Đa không chỉ là dịp để người dân Hà Nội ôn lại lịch sử hào hùng mà còn là lời nhắc nhở về tinh thần đoàn kết, đấu tranh vì độc lập tự do. Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Trần Quốc Vượng, lễ hội Đống Đa phản ánh rõ nét truyền thống uống nước nhớ nguồn, tri ân những người đã hi sinh vì đất nước.
Ngày nay, lễ hội thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách thập phương, tạo nên không khí vui tươi, rộn ràng trong những ngày đầu xuân. Đây là dịp để thế hệ trẻ hiểu hơn về lịch sử, trân trọng quá khứ và tiếp nối tinh thần quật cường của cha ông.
Lễ hội Đống Đa mang đậm dấu ấn lịch sử và giá trị văn hóa của Thủ đô Hà Nội. Việc bảo tồn và phát huy lễ hội này là cách người dân thể hiện lòng tự hào dân tộc, cùng nhau gìn giữ bản sắc văn hóa trong dòng chảy hiện đại hóa.
